zondag 28 april 2013

Een nieuwe kijk op Tichelaar Makkum

Non-temporary en Jonsberg vaas Hella Jongerius
 
Nederland telt vele ambachtelijke familiebedrijven. Vele met een lange en rijke traditie. Maar de tijd is niet mild voor oude bedrijven en veel producten worden voor oubollig versleten. De huidige generatie ziet een Hildeloopen stoel niet zo snel meer in hun interieur staan. Toch zou het jammer zijn als zulke familiebedrijven en hun kennis over oude ambachten verloren zouden gaan.
Maar gelukkig voor deze bedrijven is er zoiets als Dutch Design. Met de komst van de Design academie in Eindhoven is er veel belangstelling voor oude productieprocessen en krijgen oude familiebedrijven automatisch de aandacht die ze verdienen. Daarnaast zorgt de verjonging in de familiebedrijven vaak ook voor een hernieuwde handelsgeest en krijgt het bedrijf gelukkig de impuls die het nodig heeft. Zo ook Tichelaar Makkum.

In 1999 begon het bedrijf met een nieuwe collectie. Hiervoor werden verschillende jonge talenten aangetrokken; veel daarvan waren net afgestudeerd aan de designacademie. Een van hen was Hella Jongerius. Voor Tichelaar Makkum ontwierp ze een servies; B-set, maar ook een tweetal vazen Rood/wit en wit porceleyn en een serie handbeschilderde soepkommen. In 2005 kwam er een nog een nieuwe serie bij; de non-temporary collectie. De collectie is vrij uitgebreid en bestaat uit gebruiksaardewerk en sieraardewerk. Central in het ontwerp staat de halfzijdige glazuring; borden, schalen en vazen zijn gedeeltelijk ondergedompeld in wit glazuur. Hierdoor is een gedeelte van het aardewerk glanzend en gedeeltelijk biscuit. Een groot deel van de collectie is gedecoreerd met een handbeschilderd patroon wat duidelijk verwijst naar het oude Makkummer aardewerk.
Bij de release van de collectie konden Tichelaar en Hella Jongerius op veel lovend commentaar rekenen. Verschillende stukken werden aangekocht door het Boijmans, het Stedelijk en Het Art&Design museum in NY. Een gedeelte van de collectie was ook te zien op de grote overzichtstentoonstelling Misfit in het Boijmans eind 2010. Momenteel is er ook werk van zowel de vernieuwde Tichelaar als van Hella Jongerius te zien is de expositie Hand made en de collectie vormgeving in het Boijmans. Zeer het bezoeken waar!
 
Het leuke van de Tichelaar collecties is dat ze ook redelijk bereikbaar zijn voor het grote publiek. Voor een sierobject betaal je uiteraard iets meer dan voor het gebruiksaardewerk, maar teveel betaal je er zeker niet voor. Nadeel is wel dat de oplage vrij groot is waardoor het minder exclusief is dan het vrije werk van Hella, maar nog altijd exclusiever dan de Jonsberg vazen van Ikea. Aan de andere kant kan het gangbare karakter uiteindelijk ook weer een voordeel opleveren. De Europa Jonsberg van Jongerius voor Ikea is intussen zo bekend en populair geworden (en momenteel niet meer in productie) dat de prijs verdubbeld is en je blij mag zijn als je er eentje via Marktplaats weet te bemachtigen.
 
Groove Bottle en Oeuvre overzicht Misfit 
 
 
Hella Jongerius heeft naast haar werk voor Tichelaar en Ikea ook nog voor andere grote merken ontworpen zoals het meubel bedrijf Vitra en de Duitse porceleyn fabriek Nymphenburg. Veel van deze poducten en ontwerpen ontstaan vanuit het experiment wat automatische een breed scala aan unica en serica stukken oplevert die in eigen beheer uitgevoerd worden; zoals de longneck en groove bottles uit 2000 en Artificial flowers uit 2009. Deze worden dan weer alleen bij gerenommeerde galeries als Vivid (Rotterdam) Moss (New York) en Galerie Kreo (Parijs) verkocht. Het vrij werk wordt vaak gekenmerkt door imperfectie met een onaf karakter zoals Hella zelf altijd zegt. Maar juist de subtiliteit en de kundigheid die in deze imperfectie zit, maken het tot producten die blijven boeien.
 
Tip van de dag: 1. Je Jonsberg berg vaas vervangen door een non-temporary vaas uit de Tichelaar collectie. Maar je Jonsberg niet weg doen natuurlijk; zorg dat je huis Ikea-vrij wordt, maar hou de Jonsberg als aandenken.
2. Bekijk ook de andere Tichelaar series; ook die van Studio Job, Makkin & Bey, Atelier NL en Dick van Hoff zijn heel leuk (en betaalbaar!)
3. De expositie Hand Made in het Boijmans bezoeken. Deze expositie is geheel gewijd aan nieuwe vormgeving en oude ambachten. Tot 20 mei te zien!