.JPG) |
| Stilleven met klok - Led Brand |
Schilderijen leggen soms vreemde reizen af. Sommige schilderijen hebben het goed en komen in de mooiste huizen en musea en reizen op deze manier de hele wereld rond. Maar sommige schilderijen worden getroffen door een zwaarder lot en moeten soms lang wachten tot er iemand is die zich over hen ontfermd. Zij verdwalen en komen om plekken terrecht waar ze soms jaren niet gevonden worden. In donkere hoekjes van zolders, schuren en loodsen staan ze daar te wachten. Wachten op betere dagen. Zo ook "stilleven met klok" van Led Brand uit 1976.
Op een druilerige zaterdagmiddag rij ik op de fiets de inboelhandelaren in het Oude Noorden (Rotterdam) af. Veel van waarde staat er eigenlijk nooit, maar je kunt nooit weten... en daarom blijven we maar rondjes fietsen opzoek naar een schat; opzoek naar verdwaalde schilderijen die gevonden willen worden.
Zo kom ik iets na twaalven aan in loods van een inboedelhandelaar aan de linker Rottekade. De hal is gevuld met "hoog/laag"bedden, wasmachines, goedkope linnenkasten en bankstellen met her en der een rolator, scootmobiel of postoel. Het is duidelijk waar de inboedels vandaan komen, laten we maar zeggen... Maar achter in de hoek van de enorme loods staat een bak en in die bak staan lijsten. De meeste lijsten zijn kapot. Het glas is gebroken en de verschoten posters die de lijsten vullen zijn beschadigd door het gebroken glas. Maar dan ineens; vanachter een grauwe stoffig aluminium frame komt er opeens een stukje van een olieverf doek te voorschijn. Het is niet veel 5 centimeter van de bovenrand is zichtbaar, maar direct zie je dat het om een doek van grote kwaliteit gaat. Ik trek de lijsten naar voren en til het doek uit de dak. Het is een groot werk zeker 1 meter bij 1,20. Even slaat de twijfel toe. Is dit echt wat ik denk dat het is... Ik buk me naar voren en lees LED 1976 en ik weet het zeker! Het gaat om een werk van Led Brand en de achterkant bevestigd dit nogmaals. L.Brand voorstraat 192 Dordrecht staat er te lezen. Precies waar Led zijn atelier zich bevindt aan de voorstraat, in het gebouw van teekengenootschap Pictura. "Niet in direct zonlicht hangen" staat er ook nog op de rand, maar ik weet zeker dat het nooit zijn bedoeling is geweest om het doek daarom in het donkerste hoekje van de loods aan de Rottekade te parkeren en besluit daarom direct het doek een beter leven te gaan geven. Ik reken een bizar bedrag of voor een doek van dit formaat en kwaliteit en vervolg mijn reis naar huis.
Het schilderij toont een stilleven met een kolk die op een sokkel staat. De sokkel is beschilderd in een granito patroon. Naast de kolk staat een apothekerspotje waar een hagedis uit kruipt en ook in de sokkel is nog een hagedis verstopt. De achtergrond wordt gevormd door een enorme close-up van de boom die op het Villeroy&Boch klokje afgebeeld staat. En het is 2 over 12!
Enkele maanden daarna ben ik bij Led in Picutura. Ik loop de houten trap op naar zijn atelier en blijf even voor het schilderij van de oud leden staan. Led heeft er aan mee geschilderd vertelt de huismeester van Picutura. En daar tussen alle leden staat opeens die zelfde sokkel als op het schilderij "stilleven met klok". De huismeester vertelt dat Led die sokkel ooit zo gemaakt en beschilderd had om zijn stillevens op te situeren.
Led is aan het werk als ik binnen kom. Ik vraag hem hoe het gaat en bekijk zijn nieuwste werk. Dan vraag ik hem naar het schilderij "stilleven met klok". Led weet direct over welk schilderij het gaat. Een van zijn mooiste doeken zegt hij zelf. Het was zijn afstudeer stuk. Ik vraag hem hoe het kan dat het doek verdwaalt is geraakt. Dat weet hij niet. Hij heeft het in 1976 aan een advocaat verkocht die veel kunst kocht van net afgestudeerde academiestudenten. Wat er daarna mee gebeurd is weet hij niet. Het werk is gemaakt in Pictura waar hij toen ook al zijn atelier had. Wat er met de kolk gebeurd is weet hij ook niet meer. "Je schildert zo veel en je kan niet alles bewaren..." zegt hij.
Ik zeg Led gedag en vervolg mijn rondje door Dordt. Niet heel veel later kom ik Ton van Dalen* tegen voor zijn huis aan de wijnstraat. We raken aan de praat en hij nodig mij uit voor koffie. Even later zitten we aan de keukentafel en ik vertel dat ik bij Led vandaan kom, omdat ik een schilderij van hem heb gekocht. Ik laat hem op mijn i-Phone de foto van het werk zien. Ton lacht; "dat werk ken ik wel ja! Die klok was van mijn ouders. Wij woonde toen ook in Picutura en Led leende geregeld items voor stillevens van ons". "De klok is tijdens een verhuizing helaas gesneuveld" vertelt hij. Ook de sokkel blijkt niet meer te bestaan en Led is er niet eens zeker meer van of deze wel echt bestaan heeft... Maar gelukkig hebben we het schilderij nog!
Tip van de dag: Altijd alle bakken met lijsten door spitten. Het kan je zomaar gebeuren dat je een verdwaalt schilderij tegen komt.
* Ton van Dalen: Dordtse kunstenaar en docent aan de Willem de Kooning academie in Rotterdam
Het schilderij toont een stilleven met een kolk die op een sokkel staat. De sokkel is beschilderd in een granito patroon. Naast de kolk staat een apothekerspotje waar een hagedis uit kruipt en ook in de sokkel is nog een hagedis verstopt. De achtergrond wordt gevormd door een enorme close-up van de boom die op het Villeroy&Boch klokje afgebeeld staat. En het is 2 over 12!
Enkele maanden daarna ben ik bij Led in Picutura. Ik loop de houten trap op naar zijn atelier en blijf even voor het schilderij van de oud leden staan. Led heeft er aan mee geschilderd vertelt de huismeester van Picutura. En daar tussen alle leden staat opeens die zelfde sokkel als op het schilderij "stilleven met klok". De huismeester vertelt dat Led die sokkel ooit zo gemaakt en beschilderd had om zijn stillevens op te situeren.
Led is aan het werk als ik binnen kom. Ik vraag hem hoe het gaat en bekijk zijn nieuwste werk. Dan vraag ik hem naar het schilderij "stilleven met klok". Led weet direct over welk schilderij het gaat. Een van zijn mooiste doeken zegt hij zelf. Het was zijn afstudeer stuk. Ik vraag hem hoe het kan dat het doek verdwaalt is geraakt. Dat weet hij niet. Hij heeft het in 1976 aan een advocaat verkocht die veel kunst kocht van net afgestudeerde academiestudenten. Wat er daarna mee gebeurd is weet hij niet. Het werk is gemaakt in Pictura waar hij toen ook al zijn atelier had. Wat er met de kolk gebeurd is weet hij ook niet meer. "Je schildert zo veel en je kan niet alles bewaren..." zegt hij.
Ik zeg Led gedag en vervolg mijn rondje door Dordt. Niet heel veel later kom ik Ton van Dalen* tegen voor zijn huis aan de wijnstraat. We raken aan de praat en hij nodig mij uit voor koffie. Even later zitten we aan de keukentafel en ik vertel dat ik bij Led vandaan kom, omdat ik een schilderij van hem heb gekocht. Ik laat hem op mijn i-Phone de foto van het werk zien. Ton lacht; "dat werk ken ik wel ja! Die klok was van mijn ouders. Wij woonde toen ook in Picutura en Led leende geregeld items voor stillevens van ons". "De klok is tijdens een verhuizing helaas gesneuveld" vertelt hij. Ook de sokkel blijkt niet meer te bestaan en Led is er niet eens zeker meer van of deze wel echt bestaan heeft... Maar gelukkig hebben we het schilderij nog!
Tip van de dag: Altijd alle bakken met lijsten door spitten. Het kan je zomaar gebeuren dat je een verdwaalt schilderij tegen komt.
* Ton van Dalen: Dordtse kunstenaar en docent aan de Willem de Kooning academie in Rotterdam
