maandag 19 mei 2014

Waar Dutch design begon: DEEL I: Cees Braakman en Pastoe

Cees Braakman - Pastoe FM08
Als je een punt aan zou moeten wijzen waar modern design begint is dat ergens aan het eind van de jaren 30. De Art Deco en Art Nouveau/Jugendstil hebben hun beste tijd gehad en het Modernisme heeft een andere toon gezet. Een toon waarvan de klank met name bepaald wordt door de toegenomen industrialisatie. Er komen steeds meer en steeds ingewikkeldere machines die grootschalige productie mogelijk maken. Maar deze producten moeten wel ontworpen worden en dus moeten er "designers" opgeleid worden. Wat voorheen het gebied was van architecten die door ambachtslieden op kleine schaal meubels lieten vervaardigen, werd steeds meer het terrein van industrieel ontwerpers die grootschalige producties in gespecialiseerde fabrieken verwezelijkten. Het ontwerpen van een functioneel meubel wordt een vak.

En Nederland doet het goed op design gebied. Zo goed zelfs dat we er wereld beroemd om zijn. Dutch design is sinds eind jaren 90 een zeer succesvol "merk" geworden wat staat voor innovatieve, onconventionele ontwerpen (vaak met een humoristisch of speels accent). Met de internationale erkenning voor het werk van ontwerpers als Maarten Baas, Studio Job, Hella Jongerius, Scholten en Baijings en Marcel Wanders, is Nederland niet meer weg te denken van het hedendaag design toneel. Toch ligt de basis van dit succes jaren voor de introductie van de term Dutch Design. Het is dan ook geen verrassing dat er voor de ontwerpers en verwante labels uit het verleden steeds meer aandacht en erkenning komt. Labels als Artifort, Gelderland, 't Spectrum, Gispen, de Ploeg en Pastoe omarmen nieuwe succesvolle ontwerpers als Scholten en Baijings, Bertjan op en Richard Hutten, maar kijken ook terug op wat ze in het verleden hebben neer gezet. Pastoe deed dit vorig jaar nog met een grote expositie in de Kunsthal ter gelegenheid van hun 100 jarig bestaan.

Speciale aandacht, in dit kader, verdient Cees Braakman. De innovatieve ontwerpen van Cees Braakman zijn crusiaal geweest voor het ontstaan van design in Nederland. Cees Braakman (1917-1995) begon als 17 jarige jonge man in de fabriek waar zijn vader voor de tweede wereld oorlog al bedrijfleider en ontwerper was. Na de oorlog was er echter niet veel meer over van de "Utrechtse Machinale stoel- en meubelfabriek" UMS. De naoorlogse jaren waren dan ook moeizaam, maar in 1948 kwam hier verandering in. Cees Braakman kwam terug van zijn studiereis naar Amerika waar hij o.a. de fabrieken van Herman Miller bezocht had. Hier had hij technieken gezien om multiplex te buigen gezien en te verwerken in meubels. Geïnspireerd door de meubelen van Charles Eames begon Braakman aan een nieuwe meubellijn onder een nieuwe naam UMS Pastoe. De invloed van Eames is goed terug te zien in een aantal ontwerpen van Braakman, maar toch heeft zijn werk weldegelijk een duidelijk eigen karakter. M.n. de Japanse serie, de CB (beukenhout serie) en de FM serie behoren tot een van zijn succesvolste ontwerpen. Ook heeft Cees Braakman in samenwerking met TOMADO (van der Togt Massa Artiekelen Dordrecht) een zeer succes volle serie stoelen in draadstaal gemaakt. De meubelen van Braakman zijn dan ook erg populair en worden wereldwijd verzameld. In 2007 werd er in Londen nog 4200 pond voor een dressoir uit de Japanse serie betaald. Ik kocht twee stoelen uit de FM serie via marktplaats. De stof was versleten en de verkoper had ze bij het grofvuil willen zetten. De oude kapotte stoeltjes van zijn ouders hoefde dan ook niet veel te kosten zei hij...

Tip van de dag: Het Pastoe boek kopen en goed doornemen. En goed op blijven letten. Veel mensen doen Pastoe meubelen weg omdat ze makkelijk beschadigd raakte en kinderen vaak niet weten wat ze met die oude "troep" van hun ouders moeten, maar meubels zijn vaak gemakkelijk op te knappen en ook in slechte staat vaak veel meer waard dan je ooit gedacht had.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten